భగినీ హస్త భోజనం ...
సోదరి ఇంట భోజనం చేయాలి
కార్తీక శుద్ధ విదియ, అంటే దీపావళి వెళ్ళిన రెండవనాడు వస్తుందీ పండుగ. సోదరీ సోదర ప్రేమకి అద్దం పట్టే పండుగల్లో రాఖీ పండుగ తర్వాత చెప్పుకోదగినది ఇది. ఈనాడు అన్నదమ్ములు తమ తమ అక్కాచెల్లెళ్ళ ఇళ్ళకు వెళ్ళి వారి చేతివంట తిని వారిచేత తిలకం దిద్దించుకుంటారు. రక్షాబంధనంలో అన్నదమ్ములు తమ సోదరి రక్ష (రాఖీ) కట్టినందుకు ఆమె యోగక్షేమాలు తాము చూస్తామని, రక్షిస్తామని చెపుతారు. రాఖీ సోదరి క్షేమానికి సంబంధించినది.
"భయ్యా ధూజీ'' అనే పేరుతొ ఉత్తరదేశంలో బాగా ప్రాచూర్యం పొందిన భగినీ హస్తభోజనం సోదరుని క్షేమానికి సంబంధించినది.
ఒకప్పుడు యముడు తన భటుల్ని కర్తవ్య నిర్వహణలో ఎప్పుడైనా మనసుకి బాధ కలిగిందా? అని అడిగితె ఒక భటుడు భర్త ప్రాణాలు హరించినప్పుడు నవవధువు పడిన వేదన హృదయ విదారకంగా ఉండి తన మనసు పాడైందని చెపుతాడు. యముడు కూడా బాధపడినా చేయగలిగిందేమీ లేదని చెపుతూ ... "ఎవరైనా కార్తీక శుద్ధ విదియ నాడు సోదరికి బహుమానాలిచ్చి, ఆమె చేతితో తిలకం పెట్టించుకుంటే అపమృత్యువును నివారించవచ్చు'' అంటాడు. దీనికి కారణం ఉంది.
యముడు యమున సూర్యుని పిల్లలు. సోదరిపైన ఉన్న ప్రేమతో ఎవరైతే తన సోదరి అనుగ్రహానికి పాత్రులౌతారో వారికి దూరంగా ఉంటానని వరం ఇచ్చాడట. అందువల్లనే యమునలో స్నానం చేసిన వారికి అపమృత్యు బాధ ఉండదట. అందరూ యమునా స్నానం చేయలేరు కదా! సోదరసోదరీ పరమకు నిదర్శనంగా నిలిచినా యమున, యముల బంధాల్ని గుర్తు చేసుకుంటూ కార్తీక శుద్ధ విదియ నాడు భగినీ (సోదరి) హస్త భోజనం చేసినట్లయితే అదే ఫలితాన్ని పొందవచ్చు. ఉత్తర భారతంలో ఇది చాలా ప్రాంతాలలో జరుపుకునే పండుగ. ఆంధ్రులకు దానిని గురించి తెలిసినా పెద్దగా పాటించరు. రక్షాబంధనం కూడా అంతే ఈ మధ్య ప్రాంతీయ భేదాలు సమసిపోవటం కారణంగా ఇవి మన దాకా కూడా వచ్చాయి. కాని, రాఖీ పూర్ణిమ ప్రాచుర్యం పొందినంతగా భగినీ హస్తభోజనం ఆంధ్రదేశంలో వ్యాప్తి పొందలేదు.
Bhai Dooj
Bhaiya Dooj or Yama Dwitiya is the fifth and last day of Diwali celebration. On this day brothers and sisters meet to express love and affection for each other. People also worship Lord Yam and river Yamuna for the well being of their loved ones.
Bhai Dooj is also known as “Bhaiya Dooj”, “Bhai Phota”, “Bhai Tika”, “Bhaubeej” or “Bhau Bij”.
Significance of Bhai Dooj
Yam & Yamuna:Yama lord of Death visited his sister Yamuna. Yamuna ji welcomed yam with an Aarti and they had a feast together. While leaving Yama blessed his sister with gifts and blessing. So, the day is also called ‘Yama Dwitiya’.
Krishna & Subhadra: Another version Lord Krishna, after killing Narakasur, went to meet his sister Subhadra. Subhadra welcomed him in the traditional way by Aarti and putting a tilak on his forehead.
Prime Rituals of Bhai Dooj
Brothers visit their sister home.
Sisters apply the auspicious Tilak on brother’s forehead.
Brothers have a meal prepared by sisters. Traditionally this meal is known as ‘Bhagini Hastha Bhojanam’ which means ‘having a meal prepared by sister’.
People also worship Lord Yamaraj and his mythical record keeper Chithragupta.
Taking a holy dip in river Yamuna is considered highly pious on this day.
Bhai Dooj Tilak Puja Vidhi
Make your brother seat near the puja ghar.
Apply Tilak on his forehead as a mark of protection.
Give him a coconut.
Perform aarti of him and prays for his long and happy life.
After aarti, offer him a sweet to eat.
If your brother is married, apply tilak on her bhabhi’s (sister- in-law) forehead and give her dry coconut.
Don’t forget to apply the auspicious Tilak to your little nephews and nieces.
If you have no brothers perform a puja to God Chandra the moon Lord.
Bhai Dooj Puja Mantra
Chant this mantra while applying tilak and pray for the well being of your brother.
Bhratus tabaa grajaataaham, Bhunksa bhaktamidam shuvam
Preetaye yama raajasya Yamunaah Visheshatah
भ्ृतूस तबा ग्रजाताहां, भुंकसा भक्तामीड़म शुवाँ
प्रीटाए यामा राजस्यYअमुनाह विशेषत
online prasad wishes you a happy Bhaiya dooj!
Yamadwitheya
Yamadwitheya
Yamadwitheya
Bhai Dooj festival is also known by the name of Yamadwitheya. We all know that this festival celebrates the beauty of the eternal bond of love and affection between a brother and a sister. The festival is the last day of the diwali celebrations. This falls on the second day after Diwali and the next day after new moon night. Dhanatrayodashi, Narakchaturdashi, Amavasya (Laxmi Pujan), Balipratipada and Yamadvitiya also called Bhai Dooj are the five days which comprise Diwali. Each day is associated with a religious significance.
Yamadwitheya Legend
One of the most commonly told legend of Bhai Dooj is the tale of Yamaraj, the Hindu mythological god of Death. The reason why the festival is also know as Yamadwitheya is from the legend of god Yama Raja himself. Story says that Yamaraj met his twin-sister Yami or Yamuna after a long period of separation. The day was ‘Dwitheya’ or ‘Dooj Day’ (second day after new moon). When Yami saw her brother after a long period of time, she was very happy and she welcomed Dharam Raj (another name for Yama) wholeheartedly. She applied red tilak on his brother's forehead and treated him a sumptuous meal. Yamaraj was very happy receiving such a warm reception from his sister. It was due to this he announced that whosoever receives a teeka from his sister on the day of ‘Dooj’ will not be hurled to hell. Hence the day is also referred as Yamadwitheya.